ৰাজনীতিবিদ, বৰ্ণবৈষম্যবাদ বিৰোধী আন্দোলনৰ নেতা, ন’বেল বঁটা বিজয়ী, জাতীয় মুক্তি সংগ্ৰামৰ মহানায়ক, দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি, ভাৰত ৰত্ন নেলছন মেণ্ডেলাৰ জীৱন যাত্ৰাঃ

নেলছন মেণ্ডেলাঃ
দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ, বৰ্ণবৈষম্যবাদ বিৰোধী আন্দোলনৰ নেতা, ন’বেল বঁটা বিজয়ী, ভাৰত ৰত্ন উপাধি প্ৰাপ্ত, জাতীয় মুক্তি সংগ্ৰামৰ মহানায়ক, দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি, ২৭ বছৰীয়া কাৰাবন্দী জীৱন কটোৱা জাতীয়তাবাদী নেতা আছিল।

 

তেওঁৰ সম্পূৰ্ণ নাম নেলছন ৰোলিহলাহলা মেণ্ডেলা, চমুকৈ নেলছন মেণ্ডেলা।

নেলছন মেণ্ডেলাৰ জন্ম হয় ১৯১৮ চনৰ ১৮ জুলাইত দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ওমটাটা জিলাৰ মেভেজু নামৰ এখন সৰু গাঁৱত।

তেওঁৰ পিতাকৰ নাম হেনৰি গিডলা।

হেনৰি গিডলা এজন ৰাজনীতিজ্ঞ আছিল।

তেওঁ ট্ৰানচকিয়ান ৰাজ্যৰ কাউন্সিলৰ এজন সদস্য আছিল।

নেলছন মেণ্ডেলাই তিনিবাৰ কৈ বিবাহ পাশত আবদ্ধ হৈছিল।

তেওঁৰ প্ৰথম গৰাকী পত্নীৰ নাম আছিল এভিলেন নেটকো মাচে, দ্বিতীয় গৰাকী পত্নীৰ নাম ৱিনি মেডিকিজেলা মেণ্ডেলা আৰু তৃতীয় গৰাকী পত্নীৰ নাম গ্ৰেকা মাচেল।

দক্ষিণ আফ্ৰিকা ত তেওঁ ‘মাডিবা‘ আৰু ‘টাটা‘ নামেৰে জনাজাত আছিল।

তেওঁ ১৯৯৩ চনত ন’বেল বঁটা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।

মেণ্ডেলাই তেওঁৰ জীৱনত ২৫০ টাতকৈও অধিক বঁটা লাভ কৰিছিল।

তেওঁ দক্ষিণ আফ্ৰিকা ৰ নেচনেল কংগ্ৰেছৰ নেতা আছিল।

নেলছন মেণ্ডেলাই সৰু কালৰ শিক্ষা মিছনেৰী বিদ্যালয়ৰ পৰা লাভ কৰিছিল।

তেওঁ পাঠ্যপুথি পঢ়ি মনত লাজ আৰু ধিক্কাৰ পাইছিল।

পাঠ্যপুথি বিলাকত “কৃষ্ণাংগসকল অশিক্ষিত আৰু বৰ্বৰ” বুলি লিখা কথাষাৰে তেওঁৰ মনত দুখ দিছিল।

এই কথায়ে তেওঁক সৰুৰে পৰা বিদ্ৰোহী কৰি তুলিছিল।

১৯৪১ চনত তেওঁ গোটেই দক্ষিণ আফ্ৰিকা ঘূৰি ফুৰি মানুহৰ দুখ-দুৰ্দশাবোৰ চাই ফুৰোতে ক’লা মানুহৰ বন্ধু ওৱাল্টাৰ চিচুলুক লগ পায় আৰু তেওঁৰ লগত আত্মীয়তা গঢ়ে।

তেওঁৰ সহায়তে নেলছনে স্নাতক পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয় আৰু উইট ওৱাটাৰ ষ্টেণ্ড বিশ্ববিদ্যালয় ত আইন অধ্যয়ন কৰিবলৈ লয়।

তেওঁৰ মনত ধৰণা হয় যে, ক’লা মানুহৰ মুক্তিৰ বাবে ৰাজনৈতিক শিক্ষা বা ৰাজনৈতিক বিশ্লেষণৰ প্ৰয়োজন আছে।

১৯২১ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা আফ্ৰিকান নেচনেল কংগ্ৰেছ ত নেলছনে যোগদান কৰিলে।

১৯৪৪ চনত এই কংগ্ৰেছৰ পৰিকল্পনাৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে নেলছন মেণ্ডেলাই।

সেই সময়ত ভাৰতত স্বাধীনতা সংগ্ৰাম চলিছিল।

তেওঁ ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ প্ৰতি পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল।

জনসাধাৰণে প্ৰধানমন্ত্ৰী স্মাৰ্ট চৰকাৰৰ অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয়, হোটেল, হাট-বজাৰ, সকলো ত্যাগ কৰি ৰাজপথলৈ বিদ্ৰোহ কৰিবলৈ ওলায় আহে।

চৰকাৰে এই আন্দোলন প্ৰতিহত কৰিবলৈ সকলো ধৰণৰ ব্যৱস্থা হাতত ললে।

জনসাধাৰণে বিচাৰিলে নিজৰ দেশত নিজৰ স্বাধীনতা।

আন্দোলনে তীব্ৰ জন জাগৃতি আনিলে।

লগে লগে চৰকাৰে নেলছন মেণ্ডেলা, চিচুলু আৰু টেম্বোক কাৰাগাৰত আৱদ্ধ কৰিলে।

তেওঁলোকক কাৰাগাৰত ৰাখিলেও ১৯৫৭ চনত stay at home ধৰ্মঘট আৰম্ভ কৰিলে  আৰু আন্দোলনে আফ্ৰিকান সংগ্ৰামী জনসাধাৰণে সমৰ্থন পালে।

১৯৬০ চনত আনকি কেইবাখনো ৰাজ্যলৈ স্বাধীনতা আহিল।

লগে লগে নেলছন মেণ্ডেলাক কিছুদিনৰ বাবে মুক্তি দি, পুনৰ জেলত ভৰালে।

এইবাৰ তেওঁক দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ কলিয়াপানী ৰোবেন দ্বীপত আবদ্ধ কৰি ৰখা হল।

কাৰাগাৰত থাকিয়েই তেওঁ তেওঁৰ পুত্ৰ থেম্বিৰ মৃত্যুৰ বাতৰি আৰু ১৯৭৮ চনত জীয়াৰি জিন্দজিৰ কবি খ্যাতিৰ খৱৰ লৈছিল।

১৯৭০ চনত উইনীয়ে তেওঁক ৰোৱেন দ্বীপত দেখা কৰে।

১৯৭৫ চনত মোজাম্বিকে স্বাধীনতা পালে।

১৯৮০ চনৰ ১৩ জুনত ইউনাইটেড চিকিউৰিটি কাউন্সিলে প্ৰধানমন্ত্ৰী বোথো চৰকাৰক মেণ্ডেলাৰ মুক্তিৰ দাবী জনালে।

১৯৮২ চনত মেণ্ডেলাক ৰোবেন দ্বীপৰ পৰা পলাশমোৰ কাৰাগাৰলৈ স্থানান্তৰ কৰিলে।

অৱশেষত ১৯৯০ চনৰ ১১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ ৰবিবাৰে মেণ্ডেলাক ডব্লিউ এফ দি ক্লাৰ্ক চৰকাৰে মুক্তি দিলে।

কাৰাগাৰৰ পৰা মুকলি হৈয়ে তেওঁ কৃষ্ণাংগ অধ্যুষিত অঞ্চলসমূহৰ পৰা জৰুৰী অৱস্থা প্ৰত্যাহাৰ আৰু সকলো ৰাজনৈতিক বন্দীক মুকলি কৰি দি শান্তি শৃঙ্খলা অটুট ৰাখিবলৈ চৰকাৰক দাবী জনায়।

২৭ বছৰ কাৰাবন্দী জীৱন কটোৱা আফ্ৰিকাৰ এই বাসত্তৰ বছৰীয়া জাতীয়তাবাদী নেতাগৰাকীক ১৯৯০ চনৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে শীৰ্ষতম বঁটা “ভাৰত-ৰত্ন” উপাধিৰে সন্মানিত কৰে।

১৯৯৪ চনৰ পৰা নেলছন মেণ্ডেলা দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈ কাৰ্য্যনিবাহ কৰে।

২০১৩ চনৰ ৫ ডিচেম্বৰ তাৰিখে ৯৫ বছৰ বয়সত তেওঁ মৃত্যু হয়।

দক্ষিণ আফ্ৰিকাবাসীৰ বাবে আজীৱন ত্যাগ স্বীকাৰ কৰা বাবে নেলছন মেণ্ডেলাক সন্মান জনাই তেওঁৰ জন্ম দিন অৰ্থাৎ ১৮ জুলাই তাৰিখটো প্ৰতি বছৰে আন্তৰাষ্ট্ৰীয় মেণ্ডেলা দিৱস উদযাপন হয়।

বিশ্বৰ বহু সংগ্ৰামী সপোনৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণাৰ আন এটা নাম নেলছন মেণ্ডেলা।

তেওঁৰ আত্মজীৱনীখনৰ নাম “Long walk to freedom”
বিশ্ববাসীৰ ‘অন্তৰৰ লোকজন’ক ‘দক্ষিণ আফ্রিকাৰ গান্ধী’ বুলি আখ্যা দিয়া হয়৷

কাৰণ মহাত্মা গান্ধীৰ দৰে নেলছন মেণ্ডেলায়ো পৃথিৱীৰ জনগণৰ সমুখত দেখুৱাই থৈ গ’ল যে ন্যায্য প্রাপ্তিৰ অর্থে বজ্রকঠোৰ সংকল্প লৈ কর্তব্য ক্ষেত্রত আগবাঢ়ি গ’লে প্রবল শত্রুকো পৰাজিত কৰি শোষিত, নিষ্পেষিত জনতাক মুক্তিৰ পথ প্রদর্শন কৰাটো সম্ভৱ হৈ উঠে৷

মহাত্মা গান্ধীয়ে দক্ষিণ আফ্রিকাত ভাৰতীয়সকলৰ বিৰুদ্ধে চলা অন্যায়, অত্যাচাৰৰ বিৰোধিতা কৰি সত্যাগ্রহ আন্দোলন চলাইছিল, ভাৰতবাসীক শৃংখলমুক্ত কৰিবলৈ কাৰাবাস খাটিছিল, অশেষ জ্বালা-যন্ত্রণা ভোগ কৰিছিল৷

ঠিক তেনেদৰেই নেলছন মেণ্ডেলাই শ্বেতাংগসকলৰ গ্রাসৰ পৰা কৃষ্ণাংগসকলক চিৰমুক্ত কৰাৰ প্রয়াসেৰে মহাসংগ্রামত অগ্রণী ভূমিকা লৈ সুদীর্ঘকাল কাৰাদণ্ডেৰে দণ্ডিত হ’বলগীয়া হৈছিল৷

মেণ্ডেলাই কৈছিল– ‘গান্ধীয়েই মোৰ প্রেৰণা’৷

দুয়ো জন ব্যক্তিৰে ত্যাগ, সংকল্প, মনোবল, ঐকান্তিকতা আৰু নিষ্ঠাৰ আদর্শ বিশ্ব বুৰঞ্জীত চিৰদিন জিলিকী থাকিব৷

মেণ্ডেলাৰ মতে, ‘‘যদিহে আপুনি শত্রুৰ সৈতে মিলি একেলগে শান্তি প্রতিষ্ঠা কৰাটো বিচাৰে, তেন্তে আপুনি শত্রুৰ লগত একেলগে কর্ম কৰিব লাগিব, তেতিয়া শত্রুও আপোনাৰ বন্ধু হৈ পৰিব’’।

তেখেতৰ জন্ম বাৰ্ষিকীত Rnewsindia24 পৰিয়ালে গভীৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলী জনাইছোঁ।